Natriumbicarbonaat (Baking soda)

Natriumbicarbonaat (NaHCO3) wordt ook wel bicarbonaat genoemd. Bicarbonaat is een negatief geladen ion, ook wel een elektrolyt genoemd. Met behulp van bicarbonaat is het lichaam in staat om de zuurgraad van het bloed (zuur-base evenwicht) in stand te houden. Verder zorgt bicarbonaat, samen met de andere elektrolyten natrium, kalium en chloride, voor de elektrische neutraliteit van cellen. Bicarbonaat kan worden uitgescheiden en opgenomen door de nieren. Dit betekent dat, afhankelijk van de hoeveel bicarbonaat die het lichaam nodig heeft, de stof kan worden vastgehouden of uitgeplast.

Ons lichaam kent verschillende zuurgraden

Op verschillende plaatsen in het lichaam worden variabele niveaus van de zuurgraad waargenomen. (Ook als de waarden in het alkalische bereik liggen spreekt men nog steeds van zuurgraad).

• Speeksel: Met een pH-waarde van 7.0 tot 7.1 licht alkalisch of neutraal. Bij ernstige acidose (abnormaal zure toestand) kan speeksel in het zure bereik belanden, wat na verloop van tijd ernstige schade aan de tanden kan toebrengen.
• Maagsap: Het meest zure bestanddeel van het menselijk lichaam. Het pH niveau ligt tussen de  1.2 en 3.0. In de maag wordt zoutzuur gevormd, dit is vooral nodig voor de vertering van eiwitten en het doden van ziekteverwekkers die via de ademhaling binnen komen of samen met voedsel ingeslikt worden.
• Alvleesklier: De afscheiding van de alvleesklier bevindt zich met een pH-waarde van 8.0 in het basisch bereik, dit dient ertoe om de in de maag aangezuurde voeding in de twaalfvingerige darm te neutraliseren, zodat de voedingsstoffen via de dunne darm kunnen worden opgenomen.
• Lever en galblaas: Afscheidingen van lever en galblaas zijn met een pH van 7.1 licht alkalisch.
• Darmen: Ook de darmen bevinden zich met waarden van pH 8.0 of hoger duidelijk in een alkalisch milieu. Bij een verstoorde spijsvertering door fermentatie of rotting ontstaan zuren in het maagdarmkanaal, het lichaam ontdoet zich d.m.v diarree van deze ongewenste ballast.
• Bloed: Ons bloed bevindt zich in een basisch milieu met een pH-waarde van 7.35 tot 7.45.
• Bindweefsel: Mag licht zuurder zijn dan bloed. Men meet hier basische waarden van 7.08 tot 7.29.
• Spieren en orgaancellen: Hebben met ongeveer een pH-waarde van 6.9 een enigszins zuur bereik. Bij de verwerking en verbranding van onze voedingsstoffen ontstaat zuur, in dit geval koolzuur. Dit is een energieproces dat zonder onderbreking altijd actief is. Het is belangrijk voor de spier- en orgaancellen dat ze voortdurend worden ontzuurd. Wanneer namelijk zuurgraad van de cellen in onze belangrijkste spier, het hart, gaat dalen tot pH 6.2, zal het hart gaan stil staan.
• Urine: het pH-gehalte kan variëren van uitgesproken zuur (pH 4.8) tot basisch (pH 8.0). Het zuur verlaat met de urine het lichaam.
• De huid: De huid van de mens kent een pH waarde van ongeveer 5.5. Het vormt een natuurlijke zuurmantel die voorkomt dat bacteriën onze huid kunnen binnendringen. Na elke wasbeurt met zeep heeft het lichaam ongeveer 3 uur nodig om de natuurlijke zuurmantel te herstellen. Om deze reden wordt dan ook aangeraden om een pH-neutrale zeep gebruiken.

Verzuring van het lichaam

Bicarbonaat vormt een basische buffer in ons bloed. Bicarbonaat zorgt ervoor dat het bloed licht alkalisch blijft (pH 7.365), en helpt de zure afvalstoffen te neutraliseren. Natriumbicarbonaat wordt in de volksmond ook wel zuiveringszout genoemd vanwege de zuiverende werking bij het verwijderen van zuren. Vanaf onze geboorte bevat het lichaam een bepaald natriumbicarbonaatgehalte waarmee zuren via de nieren kunnen worden afgevoerd. Verschillende wetenschappelijke onderzoeken hebben aangetoond, dat naarmate we ouder worden, de hoeveel natriumbicarbonaat in ons bloed afneemt.

Tot we een jaar of veertig zijn gaat dit meestal wel goed, maar hierna gaat het gehalte geleidelijk aan dalen, met als gevolg, dat vanaf deze leeftijd er dus geleidelijk aan verzuringsklachten ontstaan. De hoeveelheid bicarbonaat in het bloed is bepalend voor onze gezondheid. Als het zuuraandeel in het bloed toeneemt krijgen we last van ontstekingen, kwalen, aandoeningen en andere vage (onverklaarbare) ziekten. Wat voor invloed heeft natriumbicarbonaat op het lichaam, hoe veroorzaakt het klachten en hoe kan het zuurgehalte worden verlaagd? In de bijgevoegde grafiek (uit onderzoek van Dr. Lynda Frassetto), ziet u dat een substantiële afname van de bicarbonaatbuffers begint bij de gemiddelde leeftijd van 40 jaar. Bij de leeftijd van 90 jaar is het niveau van bicarbonaten in ons bloed gedaald tot 18%.

Natriumbicarbonaat verlies werkt verzurend voor het lichaam

De afname van natriumbicarbonaat zorgt ervoor dat het bloed wordt beperkt in het handhaven van de juiste zuurgraad. De zuurgraad van het bloed kan slechts binnen een zeer kleine marge (7.35 – 7.45) bewegen om het lichaam in leven te houden. Wanneer de hoeveelheid zure afvalstoffen in het bloed groter is dan de bicarbonaten kunnen bufferen, gaat het lichaam over tot andere “slimme” overlevingsmechanismen:

1. Het lichaam bindt de overtollige zure afvalstoffen met basische mineralen. Basische mineralen worden door het lichaam geroofd uit de botten, tanden, nagels, huid, haarbodem e.d. om te binden met overtollige zuren. Door deze binding ontstaan “zure zouten” die op diverse plekken in het lichaam kunnen worden opgeslagen. Verzuring leidt hierdoor ook tot het structureel afnemen van belangrijke mineralenvoorraden.
2. Het lichaam zet de vloeibare zuren om in vaste vorm door kristallisatie. Hierbij wordt overtollig urinezuur door het lichaam omgezet in urinezuurkristallen.
3. Het lichaam houdt vocht vast om de concentratie van zuren te verlagen. Door vocht vast te houden op plekken van het lichaam waar vloeibare zuren zich manifesteren, wordt de concentratie van deze zuren lager. Een lagere concentratie betekent dat de zuurgraad op die plekken wordt verlaagd zodat er weer evenwicht ontstaat. Bij oudere mensen zie je dikwijls dat veel vocht wordt vastgehouden in de onderbenen en voeten.

Ontzuren! Breng de basische buffers op gezond niveau

Een evenwichtige zuurgraad van het lichaam is dus essentieel voor een goede gezondheid. Zorg dan ook dagelijks voor een gezonde toevoer van natriumbicarbonaat, zodat het lichaam zich kan ontdoen van opgehoopte zuurresten. De lichaamsfuncties werken beter in een ontzuurd lichaam. Naarmate we ouder wordt blijven er geleidelijk aan steeds meer zuurresten achter in het lichaam, dit heeft een nadelig effect op onze gezondheid. Het is tevens moeilijker om een gezonde alkalische balans te vinden.

Lichaamscompensatie bij toenemend zuurgehalte

Er zijn een drietal reacties bekend waarmee het lichaam de invloed van zuren tracht uit te schakelen. Dat zijn:

1. Dat er meer vocht wordt vastgehouden zodat het relatieve aandeel zuren lager is. Des te dunner de spoeling is, des te minder gevolgen kan het hebben. De persoon krijgt meer gewicht;
2. Er worden andere stoffen aangewend om zuren (lage pH waarde) te neutraliseren. Meest belangrijke is wel calcium, juist omdat het basisch is (hoge pH waarde). Het resulteert in de onttrekking van calcium aan botten waardoor osteoporose oftewel botontkalking wordt veroorzaakt;
3. Het lichaam maakt kristallen aan van de zuren. Dit kan zich uiten in witte knobbeltjes of harde elementen van beperkt formaat in het lichaam. Denk aan jicht tophi waarbij vele kristallen als verharding in de tenen of vingers voorkomen.

Het krijgen van ontstekingen en ziekten

Een hoog zuurgehalte in het lichaam is nooit goed. Zuren liggen ten grondslag aan verschillende aandoeningen en ziekten. Zeker als er sprake is van chronische overlast kan het leiden tot ernstige ontstekingen. Melkzuur kunnen spierpijn met kramp veroorzaken. Daarnaast ligt urinezuur aan verschillende ontstekingen ten grondslag. Denk aan slijmbeursontsteking (schouder, trochanter), pijnlijke krampen, jicht, maar ook structurele gewrichtspijn door systematische reumatische artritis. Ontstekingen kunnen daarbij van beperkte invloed tot compleet overheersend zijn. Zeker reuma kan ernstige pijnen in gewrichten veroorzaken waarbij een vergroot synovium het gewricht onder druk zet. Daarnaast kan het meerdere vage klachten veroorzaken welke onder onverklaarbare aandoeningen vallen. Indien weefsel continu in aanraking komt met een hoog zuurgehalte zullen weefseldeeltjes oftewel cellen daarop reageren. In combinatie met vrije radicalen kan het aanleiding voor verschillende vormen van kanker zijn. Doordat de kans op kwalijke aandoeningen of ziekten door zuren toeneemt is het dus van belang om het lichaam te ontzuren.

Symptomen en klachten verzuring

Wie heeft of krijgt er last van?

Niet iedere persoon heeft hetzelfde natriumbicarbonaatgehalte waarnaast ieder leven ook meer of minder spanningen kent. Is men tevreden dan zal het aandeel zuren relatief minder hoog zijn. Leeft de persoon continu in angsten of met stress dan zal daardoor het zuurgehalte sneller toenemen. Vanaf de leeftijd van veertig jaar neemt gemiddeld gezien het aandeel natriumbicarbonaat af waardoor er steeds minder zuren worden afgevoerd. Oftewel op een gegeven moment blijft het aandeel zuren alsmaar toenemen, waardoor uiteenlopende klachten kunnen ontstaan. Hoeveel stress men heeft en hoe snel het gehalte daalt, bepaalt de mate van overlast door zuren.

Wat doet natriumbicarbonaat?

Indien er voldoende natriumbicarbonaat NaHCO3 voorhanden is dan kunnen de nieren zuren effectief uit het lichaam verwijderen. De zuren worden uit het lichaam gezuiverd waarbij het als afvalstof via de urine het lichaam verlaat. Het is dus van belang dat we voldoende natriumbicarbonaat hebben zodat de nierfunctie afdoende wordt gestimuleerd. Zo kan er een gezonde zuurbalans in het lichaam aanwezig zijn. Indien het natriumbicarbonaatgehalte echter daalt dan kan er een zuurtegraad onbalans voorkomen. Oftewel, de nieren hebben onvoldoende capaciteiten om zuren af te voeren waardoor het lichaam op een andere manier hierop moet reageren.

Herstel de negatieve balans

De pH waarden in het lichaam beïnvloeden alle enzymatische reacties. Ook bij alle opruim- en herstelactiviteiten die in je lichaam plaatsvinden zijn enzymatische reacties gemoeid. Als je een wond hebt moet er eerst worden opgeruimd (viezigheid en onherstelbare cellen) en als er voldoende is opgeruimd komt daarna pas het herstel mechanisme op gang. Dat het lichaam begint met opruimen komt voort uit het gegeven dat er op die plek een iets lagere pH is dan normaal. Als er na verloop van tijd goed is opgeruimd zal de pH op die locatie iets gaan stijgen, dan stoppen de opruimwerkzaamheden vanzelf en kunnen de herstelwerkzaamheden gaan plaatsvinden. Als de pH in je bloed goed is en er voldoende voorraden (mineralen, zouten en voedingsstoffen) zijn om de pH te hanteren werken al deze processen optimaal. Bij een te grote verzuring in het lichaam is er dus een kans dat het opruimen te lang duurt en bovendien de herstelwerkzaamheden niet of in ieder geval veel te langzaam op gang komen. Zo kunnen wonden dus langer blijven bestaan dan wenselijk is, en kunnen ontstekingen optreden.

Omdat verzuring directe negatieve gevolgen kan hebben is het noodzakelijk om er iets aan te doen. Niemand weet wie er feitelijk last van zuren krijgt. Omdat veel mensen er wel overlast van zullen hebben is het van belang om preventieve stappen te ondernemen. Eerder ingrijpen is beter dan de consequenties van niets doen te ondergaan. Door de juiste dosis natriumbicarbonaat (gerelateerd aan onze leeftijd) en alkalische voeding tot ons te nemen is het lichaam beter opgewassen tegen zuren waardoor kwalen uit kunnen blijven. Natriumbicarbonaat kan op doktersrecept worden verkregen of via de drogist. Daarnaast is het verstandig om aanvullend te ontzuren. Via de afvoer van urine- en melkzuur neemt de invloed en kans op ontstekingen af. Oftewel u kunt zich langdurig beter voelen door ontzuren te stimuleren. Drink daartoe berkenbladthee of brandnetelthee (of een combinatie daarvan) zodat zuren en vastgehouden vocht via de urine het lichaam verlaten. Daarnaast geldt dat een positieve instelling en het vermijden van stress gunstig op het zuurgehalte werkt. Laat u door de huisarts en het reformhuis informeren hoe u het beste kunt ontzuren en het natriumbicarbonaatgehalte kunt aanvullen.

Eet voor een goede balans 75% alkalisch en 25% zuurvormend!